Facebook link

Kraków i okolice

Zamek Królewski na Wawelu i ludzie spacerujący w otoczeniu kwitnących rabatek kwiatowych

Kraków to miasto wyjątkowe – ponad tysiącletnia historia, unikatowe zabytki, dawna stolica kraju, nekropolia królów polskich oraz kulturalne, edukacyjne, naukowe, gospodarcze i turystyczne centrum regionu. To miejsce, które rokrocznie zajmuje wysokie pozycje w rankingach najpiękniejszych i najchętniej odwiedzanych przez turystów miast Europy. Nic w tym dziwnego! Bogata historia jest tu bowiem widoczna niemal na każdym kroku, a artystyczny duch wręcz unosi się nad ulicami Starego Miasta. Tymi samymi, którymi na przestrzeni wieków przechadzali się znamienici arystokraci, duchowni, literaci i artyści.

Stolica Małopolski powszechnie kojarzy się z Kościołem Mariackim, Sukiennicami, Zamkiem Królewskim na Wawelu, legendą o Smoku Wawelskim i krakowskimi obwarzankami. Na turystów czeka tu jednak dużo więcej atrakcji – bogactwo przyrody naturalnej, wspaniałe zabytki, w tym liczne obiekty architektury sakralnej, nowoczesne muzea, przysmaki regionalnej kuchni, europejskie festiwale oraz setki placówek kulturalnych, kawiarni i restauracji. Jakby tego było mało, okolice Krakowa również mają odwiedzającym wiele do zaoferowania, żeby wymienić tylko klasztory, drewniane kościoły, muzea, winnice, tereny zielone i wydarzenia kulturalne. W zależności od potrzeb i upodobań, okolice Krakowa można zwiedzać pieszo, rowerem lub samochodem. Czas spędzony w Krakowie i okolicznych miejscowościach na pewno okaże się niezapomniany! 

Odległa historia i sztuka współczesna

Kraków to miasto, w którym funkcjonuje kilkadziesiąt niezwykle ciekawych muzeów. Wycieczkę po krakowskich zbiorach zacznijmy od Zamku Królewskiego na Wawelu, gdzie znajdują się Państwowe Zbiory Sztuki. Zwiedzający mogą podziwiać na Wawelu m.in. reprezentacyjne komnaty królewskie oraz ekspozycje: Wawel Zaginiony, Skarbiec Koronny, Sztuka Wschodu oraz zbiór dzieł wczesnego malarstwa włoskiego z kolekcji Lanckorońskich.

Jedne z najważniejszych kolekcji, nie tylko w Polsce, ale i w Europie, posiada Muzeum Narodowe w Krakowie. W jego licznych filiach, podziwiać można tysiące dzieł sztuki i eksponatów. Zacznijmy jednak od reprezentatywnego Gmachu Głównego przy al. 3 Maja, gdzie znajduje się m.in. „Dziewczynka z chryzantemami” Olgi Boznańskiej. W strukturze Muzeum Narodowego wyróżnić można następujące oddziały: Pałac Biskupa Erazma Ciołka (a w nim „Madonna z Krużlowej” nieznanego autora), Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach (w czterech salach prezentowane są dzieła m.in. Jana Matejki, Józefa Chełmońskiego, Artura Grottgera czy Henryka Siemiradzkiego), Dom Jana Matejki, Dom Józefa Mehoffera (muzeum dopełnia malowniczy ogród wg projektu artysty), Kamienicę Szołayskich im. Feliksa Jasieńskiego, Muzeum Książąt Czartoryskich (w muzeum podziwiać można jeden z najcenniejszych obrazów w polskich zbiorach - „Dama z gronostajem” autorstwa Leonarda da Vinci), Bibliotekę Czartoryskich, Muzeum im. Emeryka Hutten Czapskiego z bogatą kolekcją numizmatyczną oraz Ośrodek Kultury Europejskiej „Europeum”

Historię Grodu Kraka można zgłębić dzięki wizycie w Muzeum Krakowa. Jego główna siedziba mieści się przy Rynku Głównym w Pałacu Krzysztofory. Jednym z głównych celów instytucji jest kultywowanie lokalnych tradycji (stąd m. in. organizowany od 1946 r. konkurs szopek krakowskich). Do licznych filii i oddziałów Muzeum Krakowa należą: Barbakan i Mury Obronne, Wieża Ratuszowa, Synagoga Stara (ze stałą wystawą „Dzieje i kultura Żydów krakowskich”), Fabryka Schindlera (to właśnie w tym miejscu niemiecki przedsiębiorca Oskar Schindler zatrudniał Żydów, wpisując ich następnie na tzw. listę Schindlera, ratując tym samym od zagłady), Apteka pod Orłem, Ulica Pomorska, Kamienica Hipolitów (stała wystawa „Dom Mieszczański” przeniesie Cię w czasie), Muzeum Nowej Huty, Celestat, Dom Zwierzyniecki, Dom pod Krzyżem, Muzeum Podgórza (z wystawą „Miasto pod kopcem Kraka”), Thesaurus Cracoviensis, Rydlówka, KL Płaszow. Na szczególną uwagę zasługuje jeszcze jeden oddział Muzeum Krakowa – otwarty w 2010 r. Rynek Podziemny, które mogą się pochwalić m.in. stałą ekspozycją „Śladem europejskich tożsamości Krakowa” – multimedialnym widowiskiem, które dzięki nowoczesnym technologiom pozwala cofnąć się do czasów średniowiecznych. 

To jednak nie wszystko! Miłośnicy obcowania z historią i sztuką mogą odwiedzić takie miejsca jak: Muzeum Archeologiczne (Muzeum powstało w 1850 r., dzięki czemu jest najstarszą tego typu placówką w Polsce), Żydowskie Muzeum Galicja (utworzone w starej żydowskiej fabryce mebli), Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli czy Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa “Nila” (jedyne tego rodzaju miejsce w Polsce).

Warto wspomnieć również o muzeach Uniwersytetu Jagiellońskiego: Muzeum UJ Collegium Maius (gdzie podziwiać można przedmioty związane z dziejami uczelni, m.in. przyrządy astronomiczne, z których korzystał Mikołaj Kopernik) oraz Muzeum Farmacji UJ (ekspozycje zajmują pięć kondygnacji, w tym piwnice i strych, a jeden z pokojów poświęcony został Ignacemu Łukasiewiczowi – wynalazcy lampy naftowej i pionierowi przemysłu naftowego w Europie). 

Do ciekawych muzeów krakowskich należą też: Pracownia i Muzeum Witrażu, Dom Rzemiosł Teatralnych zwany Lamusem (otwarta w 2016 r. ekspozycja dla tych, którzy chcą poznać kulisy powstawania spektakli), Muzeum Inżynierii Miejskiej (znajduje się w zabytkowych halach najstarszej zajezdni tramwajowej w Krakowie), Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” (co ciekawe, do powstania tego miejsca znacznie przyczynił się reżyser Andrzej Wajda, zafascynowany dziełami japońskich artystów), Centrum Szkła i Ceramiki Lipowa 3, Ogród Doświadczeń (sensoryczny park naukowy dla dzieci i młodzieży), Muzeum Ubezpieczeń (jedyne takie na świecie), Muzeum Bursztynu, Cricoteca (w budynku dawnej elektrowni organizowane są wystawy i dyskusje) oraz Interaktywne Muzeum Fliperów.

Na osobną wzmiankę zasługują jeszcze dwa, bardzo popularne krakowskie muzea. Pierwszym z nich jest Muzeum Lotnictwa Polskiego, gdzie na terenach dawnego lotniska znajdują się liczne eksponaty związane z historią lotnictwa, w tym ponad 200 samolotów! Drugim bardzo ważnym miejscem na muzealnej mapie Krakowa jest MOCAK – Muzeum Sztuki Współczesnej. Otwarte w 2010 r. Muzeum znajduje się na terenie dawnej Fabryki Schindlera. Jego misją jest prezentacja sztuki współczesnej przy jednoczesnej realizacji projektów edukacyjnych. W stałej kolekcji znajdują się prace artystów z całego świata. Jest to jedno z najchętniej odwiedzanych przez turystów muzeów w Krakowie. 

W poszukiwaniu ciekawych muzeów możemy również udać się poza miasto. Nasze propozycje to m.in. Muzeum Opactwa św. Wojciecha w Staniątkach, Muzeum Opactwa Benedyktynów w Tyńcu, Muzeum Regionalne Ziemi Miechowskiej, BWA „U Jaksy” w Miechowie oraz muzea znajdujące się w Niepołomicach: Niepołomickie, Fonografii (jedyne tego typu muzeum w Polsce) oraz Izba Leśna w Niepołomicach.

Spacerem, rowerem, a może… wakeboardem?

Kraków i jego okolice mają wiele do zaoferowania tym, którzy lubią aktywny wypoczynek. Coś dla siebie znajdą tu zarówno miłośnicy jazdy na rowerze, wodnych szaleństw czy wspinaczki skałkowej. Zacznijmy jednak od spacerów, gdyż pieszo (lub z niewielką pomocą komunikacji miejskiej) można odkryć prawdziwe skarby. Ruszajmy zatem w drogę!

Jedną z najciekawszych form pieszego zwiedzania Krakowa jest wędrówka Szlakiem Młodopolska Małopolska, którego krakowska część obejmuje 13 miejsc i obiektów związanych z historią Młodej Polski. Wyruszamy spod znajdującego się w ścisłym centrum Teatru im. Juliusza Słowackiego, zwiedzając następnie m.in. Akademię Sztuk Pięknych, kościół Mariacki, Dom Józefa Mehoffera czy Kamienicę Szołayskich. Krakowską część szlaku wieńczy Muzeum Rydlówka w domu wybudowanym z końcem XIX w. przez Włodzimierza Tetmajera. Ciekawą formą pieszego zwiedzania miasta może być również Krakowski Szlak Street Artu, obejmujący 19 miejsc z imponującymi muralami, m.in. twarze osób związanych z Kazimierzem przy ul. Józefa czy słynny „Indianin” na ul. św. Wawrzyńca.

Kraków to doskonałe miejsce dla miłośników turystyki religijnej. Przede wszystkim ze względu na szlak prowadzący przez miejsca związane z papieżem Janem Pawłem II, których jest w tym mieście bez liku, żeby wspomnieć tylko kościół Arka Pana, Błonia i znajdujący się tam kamień papieski czy słynne papieskie okno przy ul. Franciszkańskiej. Kraków jest wyjątkowym miejscem w tej części Europy pod kątem liczby grobów osób uznanych za świętych lub błogosławionych, o czym przekonamy się wyruszając Krakowskim Szlakiem Świętych, prowadzącym przez 19 świątyń, od Bazyliki Archikatedralnej na Wawelu po Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach. Warto wspomnieć również o Małopolskim Szlaku Bożogrobców, którego dwa przystanki znajdują się właśnie w Krakowie: to dawny kościół św. Jadwigi na krakowskim Stradomiu oraz kościół św. Barbary znajdujący się w sąsiedztwie bazyliki mariackiej przy Placu Mariackim. Bożogrobcy, czyli Zakon Rycerski Grobu Bożego w Jerozolimie zostali sprowadzeni do Krakowa z pobliskiego Miechowa, który po dziś dzień nazywany jest "Polską Jerozolimą".

Tym, którzy preferują aktywny wypoczynek w pięknych okolicznościach przyrody, polecamy spacer po słynnych krakowskich Błoniach (jedna z największych w Europie łąk w centrum miasta) połączony z odwiedzinami w pobliskim Lesie Wolskim, gdzie znajduje się ZOO oraz krajobrazowy rezerwat przyrody – Panieńskie Skały (prowadzi tam żółty szlak). Z kolei wizyta w centrum miasta to doskonała okazja do spaceru ścieżkami Ogrodu Botanicznego UJ (jest to najstarszy ogród botaniczny w Polsce). Nieopodal Krakowa znajduje się również szlak Puszczańskie Uroczyska, prowadzący z Niepołomic do Stanisławic. Podczas 18 km marszu, przemierzać będziemy m.in. Drogę Królewską, którędy niegdyś polscy monarchowie wybierali się w głąb puszczy na polowania.

Miłośnicy turystyki rowerowej również nie będą zawiedzeni. Nieopodal miasta znajdują się bowiem trasy powstałe w ramach projektu VeloMałopolska, m. in. VeloNatura czy Wiślana Trasa Rowerowa. Rowerzystom proponowane są rozmaite wycieczki tematyczne np. „Przez pola, łąki i leśny rezerwat”, „W cieniu niepołomickiej puszczy” czy „Szlakiem Kościuszki”. Wyjątkowo ciekawy jest „Szlak Twierdzy Kraków” o historycznym, kulturowym i krajoznawczym charakterze. Obejmuje aż 100 obiektów militarnych, w tym 38 fortów. Jego odcinek północny liczy sobie 61 km, natomiast południowy – 41 km. Polecamy również Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej (wytyczony od Krakowa po Książ Wielki) oraz trasę „Na pole bitwy racławickiej” do położonych 35 km od granic Krakowa - Racławic.

A może wypad nad wodę? Krakowianie latem spędzają swój wolny czas m.in. na Bagrach, w Przylasku Rusieckim, Kryspinowie i nad Zalewem Nowohuckim. Miłośnicy wodnych szaleństw, w tym raftingu, z pewnością zainteresują się torem kajakowym „Kolna”, z kolei fani wakeboardu powinni odwiedzić wspomniane: Przylasek Rusiecki oraz Bagry. Jeśli pogoda na to pozwala, warto wybrać się w rejs statkiem lub gondolą po Wiśle (organizowane są również romantyczne rejsy pod gwiazdami). Rodzinom z dziećmi poleca się z kolei Park Wodny, gdzie czeka aż 8 wodnych zjeżdżalni o łącznej długości 800 metrów, natomiast tym, którzy chcą połączyć wypoczynek z odnową biologiczną - uzdrowisko Swoszowice, gdzie skorzystać można z dobrodziejstw siarczkowych wód leczniczych.

To jednak nie wszystko! Tym, którzy uwielbiają aktywny wypoczynek, Kraków i okolice mają do zaoferowania m. in. stok Sławicki Raj (położony ok. 35 km od Krakowa ośrodek narciarski w Połajowicach), szkółki jazdy konnej w Michałowicach czy liczne miejsca do wspinaczki skałkowej, np. Zakrzówek, Krzemionki, kamieniołom Liban. Podsumowując, ciężko w tym mieście o nudę!

Kraków kulturalną stolicą Polski

Nie ma wątpliwości, że Kraków jest ważnym ośrodkiem życia kulturalnego i turystycznego na skalę europejską, potwierdza to tytuł Europejskiej Stolicy Kultury, którą miasto zostało uznane w roku 2000 oraz tytuł Miasta Literatury UNESCO, który włącza Kraków do programu Sieci Miast Kreatywnych UNESCO.  Liczba kin, teatrów czy wydarzeń kulturalnych może przyprawić tutaj o zawrót głowy! Nic w tym dziwnego. Dość powiedzieć, że uliczkami Starego Miasta w Krakowie spacerowali niegdyś tacy literaci, jak Wisława Szymborska, Stanisław Wyspiański czy Stanisław Lem. To właśnie w Krakowie powstał pierwszy polski kabaret literacki „Zielony Balonik”, który powołano do życia w cukierni Apolinarego Michalika, gdzie spotykali się małopolscy artyści, politycy i arystokraci (zresztą popularna „Jama Michalika” funkcjonuje jako kawiarnia-restauracja po dziś dzień). Do ważnych miejsc spotkań krakowskich artystów i aktywistów należy zaliczyć również „Piwnicę pod Baranami” oraz „Klub pod Jaszczurami”. Jest to również miejsce, w którym pieczołowicie kultywowane są piękne tradycje, jak np. pochód Lajkonika, Wianki, wielkanocne zwyczaje – Emaus i Rękawka czy świąteczne jarmarki. Na szczególną uwagę zasługuje krakowskie szopkarstwo, które wpisane zostało na Listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO.

Kraków to również miasto festiwali! Wymienienie ich wszystkich stanowiłoby nie lada wyzwanie, jednak warto wspomnieć o kilkunastu, które znane są nie tylko w całym kraju, ale również poza granicami Polski. Do takich z pewnością należą festiwale muzyczne: Misteria Paschalia (europejski festiwal muzyki renesansu i baroku), Sacrum Profanum (jeden z najciekawszych w Europie festiwali muzyki współczesnej), Live Festival (co roku na terenie Muzeum Lotników Polskich goszczą gwiazdy muzyczne światowego formatu), EtnoKraków/Rozstaje (festiwal muzyki tradycyjnej, etno i folku) oraz festiwal muzyki elektronicznej Unsound. W Krakowie odbywają się również słynne festiwale filmowe: Festiwal Muzyki FilmowejKrakowski Festiwal Filmowy oraz festiwal kina niezależnego - Off Camera. Inne ważne wydarzenia kulturalne to: Miesiąc FotografiiWielka Parada Smoków (plenerowe widowisko, w trakcie którego Wisłą płyną ogromne, dmuchane smoki), Festiwal Kultury Żydowskiej (obejmuje ok. 200 wydarzeń promujących kulturę żydowską) oraz Conrad Festival (festiwal literacki połączony z Targami Książki).

Do najciekawszych wydarzeń odbywających się nieopodal Krakowa, zaliczyć należy: Rekonstrukcję Bitwy pod Racławicami, Marsz Szlakiem Kadrówki, Miechowskie Dni Jerozolimy (organizowane co 2 lata) oraz Charsznickie Dni Kapusty.

Kraków to również bogate kulinarne tradycje i regionalne produkty. Słynne lokalne wyroby to m. in.: kapusta charsznicka, kiełbasa krakowska sucha, tuszka zielononóżki kuropatwianej i wyroby wędliniarskie z Proszowic, chleb prądnicki, czosnek galicyjski oraz przetwory benedyktynów z Tyńca. Oczywiście nie można zapominać o jednym z symboli miasta – obwarzanku krakowskim (tym, którzy chcą bliżej poznać jego historię polecamy wizytę w Muzeum Obwarzanka).

W poszukiwaniu smakowych doznań polecamy odwiedziny w którymś z lokali z Małopolskiej Trasy Smakoszy. W Krakowie i okolicy obejmuje ona takie karczmy i restauracje jak:, „Wesele”, „Miód i Malina”, „Ogniem i Mieczem”, „W Starej Kuchni”, „Morskie Oko”, „Pod Aniołami” (wszystkie wymienione restauracje znajdują się w Krakowie) oraz „Antolka” w Książu Wielkim.

Nie samą strawą jednak człowiek żyje. Dla miłośników wina przygotowano Małopolski Szlak Winny, który obejmuje m.in. następujące winnice: „Kresy” (Rzeplin k. Skały), „Srebrna Góra” (Kraków), „Dosłońce” (Racławice), „Nad Dobrą Wodą” (Garlica Murowana) oraz „Słońce i Wiatr” (Świńczów). Na zdrowie!

Kraków - kościoły, dwory i kopce

Kraków to miasto o wyjątkowo długiej i bogatej historii, czego spuścizną dla współczesnych pokoleń stały się liczne zabytki, zarówno sakralne, jak i świeckie. Wędrówki po dawnej stolicy Polski to forma podróży w przeszłość, a historyczne dzieje miasta widoczne są tu niemal na każdym kroku.

O zabytkach sakralnych Krakowa powstały już opasłe tomy. Dość powiedzieć, że liczba zabytkowych kościołów wynosi aż…360! Do najcenniejszych należą te zlokalizowane na Starym Mieście: kościół św. Barbary, kościół św. Wojciecha (w jego podziemiach znajduje się ekspozycja związana z historią Rynku), kościół św. Anny (jedna z najpiękniejszych budowli barokowych w Polsce), Bazylika Franciszkanówkościół św. Krzyżakościół św. Andrzejakościół św. Piotra i Pawła (niegdyś siedziba władz Rzeczypospolitej Krakowskiej), kościół Pijarów, kościół św. Markakościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty (jeden z przykładów popularnego w Krakowie stylu bezwieżowego) oraz kościół św. Marcina. Wszystkie wymienione wyżej kościoły znajdują się w bliskim sąsiedztwie Rynku Głównego, co znacznie ułatwia ich zwiedzanie. Najważniejszym obiektem sakralnym Starego Miasta jest oczywiście wznoszący się na płycie Rynku Głównego, budowany w XIV i XV w., gotycki kościół Mariacki. Podziwiać w nim można m.in. ołtarz Wita Stwosza z XV w., piękne witraże oraz renesansowy skarbiec. To właśnie z wieży kościoła, co godzinę, grany jest Hejnał Mariacki – jeden z symboli Krakowa.

Wybierając się na spacer ulicą Grodzką dojdziemy z Rynku Głównego do kolejnego wyjątkowego miejsca. Jest nim Bazylika Archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława, znajdująca się na obszarze Zamku Królewskiego na Wawelu. To właśnie w tym miejscu koronowani byli polscy królowie, to także miejsce ich pochówku, podobnie jak ich rodzin i innych ważnych Polaków, m.in. Adama Mickiewicza, Tadeusza Kościuszki czy Józefa Piłsudskiego. Krypty wawelskie są otwarte dla zwiedzających.

Kolejnym bardzo ważnym obiektem jest Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach. Do miejsca, w którym wybudowano sanktuarium pielgrzymowano już w latach 40. XX w. Dawna kaplica św. Józefa przeżyła swój rozkwit po beatyfikacji siostry Faustyny i jej późniejszej kanonizacji, oraz dzięki pielgrzymkom papieży: Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka. Dziś znajduje się tu m.in. zabytkowy zespół klasztorny, nowoczesna bazylika oraz kaplica. Obok powstało Centrum Jana Pawła II "Nie lękajcie się!".

Turystom poleca się również miejsca kultu innych wyznań: zabytkową greckokatolicką Cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego (kościół św. Norberta) oraz prawosławną Cerkiew Zaśnięcia Maryi PannyKrakowski Kazimierz stanowi z kolei obszar, w którym zwiedzić można świątynie żydowskie: Starą Synagogę, Synagogę i cmentarz Remuh, Synagogę Izaaka, Kupa, Poppera, Tempel oraz Wysoką. Reprezentują one różne style architektoniczne (od gotyku po wczesny modernizm) i wraz z całym Kazimierzem wpisane zostały w 1978 r. na pierwszą Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Kraków i jego okolice można również zwiedzać klasztornym szlakiem. W Mogile znajduje się klasztor Cystersów, na Skałce klasztor Paulinów i Bazylika św. Michała Archanioła i św. Stanisława Biskupa, z kolei na Bielanach – klasztor Kamedułów, który zgodnie z rygorystycznym nakazem władz klasztornych może być zwiedzany przez kobiety zaledwie przez kilka dni w roku. Na szczególną uwagę zasługuje urokliwie położone opactwo Benedyktynów w Tyńcu, ten najstarszy klasztor w Polsce znajduje się wapiennym wzgórzu nad Wisłą. Miłośnicy aktywnego wypoczynku mogą tu dojechać rowerem korzystając z Wiślanej Trasy Rowerowej.

Jednym z nietypowych, ale z pewnością intrygujących sposobów na zwiedzanie miasta, jest turystyka cmentarna. Poza wspomnianą Kryptą na Wawelu, warto zwrócić uwagę na takie miejsca jak: Krypta Zasłużonych (w podziemiach „Kościoła na Skałce” spoczywają m.in. Jan Długosz, Józef Ignacy Kraszewski, Stanisław Wyspiański oraz Czesław Miłosz), a także cmentarze: Rakowicki (przy Alei Zasłużonych spoczywają m.in. Marek Grechuta, Wisława Szymborska czy Jan Matejko, a w innej części cmentarza - rodzina Karola Wojtyły), Podgórski, na Pasterniku, Salwatorski.

W poszukiwaniu skarbów architektury sakralnej możemy również wybrać się poza Kraków. Zacznijmy od położonego 50 km od miasta – Książa Wielkiego. Znajdują się tutaj warte uwagi zabytki: zespół poaugustiański z kościołem św. Ducha, kościół św. Wojciecha oraz znajdujący się w Książu Małym kościół Narodzenia NMP z zabytkową, drewnianą dzwonnicą. Jadąc z powrotem w stronę Krakowa trafimy do Miechowa, gdzie znajdziemy Bazylikę Grobu Bożego, jeden z przystanków Małopolskiego Szlaku Bożogrobców (trasy, która przybliża turystom historię i rolę, jaką odegrał zakon bożogrobowców w dziejach Kościoła i polskiej kultury). Odwiedzić można tu również Kwaterę Wojenną z okresu I WŚ w Miechowie, gdzie pochowanych jest ponad 600 żołnierzy. Zaledwie 7 km dalej w kościele NMP Matki Kościoła w Przesławicach podziwiać można późnobarokowe ołtarze i stojącą obok świątyni drewnianą dzwonnicę, a w pobliskich Wysocicach – kościół św. Mikołaja (jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych wiejskich kościółków romańskich typu obronnego). W poszukiwaniu zabytków sakralnych możemy udać się również w trasę Niepołomice – Okulice – Hebdów. W Niepołomicach podziwiać można Sanktuarium św. Karola Boromeusza oraz Cmentarz wojenny z I Wojny Światowej, a nieopodal w Staniątkach - Klasztor i Kościół ss. Benedyktynek. Z Niepołomic wyruszamy do Okulic, gdzie znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Okulickiej. Trasę wieńczy zespół klasztorny oo. Pijarów w Hebdowie.

Zwiedzanie Krakowa i okolic można zorganizować korzystając z „gotowych”, bardzo ciekawych tras tematycznych. Jedną z nich jest czwarty odcinek Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce, który obejmuje ok. 40 drewnianych kościołów w Krakowie i okolicach miasta, m.in. kościół Wszystkich Świętych w Krakowie - Górce Kościelnickiej, kościół św. Bartłomieja w Krakowie - Mogile, kaplicę św. Judyty i Małgorzaty na Salwatorze, zabudowę Woli Justowskiej, pustelnię z kaplicą w Krzesławicach, Dworek Zacisze w Miechowie czy kościół św. Trójcy w Iwanowicach. Ciekawym pomysłem może być też wyruszenie Małopolskim Szlakiem Romańskim prezentującym zabytki sztuki i architektury romańskiej (z Kościołem Mariackim na czele). Polecamy również wycieczkę Szlakiem Cysterskim, który w okolicach Krakowa obejmuje m.in. wspomniane opactwo w Mogile.

Poza imponującymi obiektami architektury sakralnej, Kraków może poszczycić się nie mniej atrakcyjnymi zabytkami świeckimi. Dość powiedzieć, że krakowskie Stare Miasto wraz z Wawelem, Kazimierzem i Stradomiem, zostały jako pierwsze w Polsce, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. To właśnie na krakowskim rynku (jednym z największych w Europie) bije serce miasta, a w jego bliskim sąsiedztwie zlokalizowane są wyjątkowe atrakcje turystyczne. Najpierw jednak zejdźmy pod ziemię. Pod płytą Rynku Głównego znajdują się bowiem otwarte dla turystów podziemia o powierzchni ponad 6 tys. m2, stanowiące jeden z oddziałów Muzeum Krakowa. Warto odwiedzić również najsłynniejszą piwnicę w Polsce, czyli podziemia kultowej „Piwnicy pod Baranami”. Zwiedzając Stare Miasto szczególną uwagę należy zwrócić na ul. Kanoniczną (gdzie zachowały się renesansowe i barokowe budynki z ozdobnymi portalami) oraz inne zabytkowe kamienice – „Pod Orłem” przy Szewskiej 22, „Szarą” przy Rynku, kamienicę przy św. Gertrudy 7 oraz przy Karmelickiej 53. Warto obejrzeć również budynki najstarszej polskiej uczelni wyższej Uniwersytetu Jagiellońskiego, czyli: Collegium Nowodworskiego, Collegium Novum oraz Collegium Maius.

W poszukiwaniu zabytków wyruszamy z Rynku Głównego ulicą Grodzką, by po kilkunastominutowym spacerze naszym oczom okazał się jeden z symboli dawnej stolicy Polski – Zamek Królewski na Wawelu. Zwiedzić możemy tu piękny dziedziniec, a za opłatą bogate wnętrza, w tym m.in. królewskie komnaty. Z jednej z wież podziwiać można panoramę miasta, a przy okazji dotknąć serca Dzwonu Zygmunta, co według legendy przynosi szczęście. Spod Wawelu kierujemy się na dawną dzielnicę żydowską na Kazimierzu, gdzie do punktów obowiązkowych należy zaliczyć: Mykwę Wielką (zabytkowy budynek, w którego podziemiach zobaczyć można rytualną łaźnię), Stary Cmentarz Żydowski, Nowy Cmentarz przy ul. Miodowej oraz Plac Nowy, w którego centralnym punkcie stoi tzw. „Okrąglak” – zabytkowy budynek, w którym niegdyś mieściła się rzeźnia drobiu (dziś kojarzony głównie ze słynnych zapiekanek). Z Kazimierza wyruszamy na Podgórze, gdzie warto zobaczyć m.in. Rynek Podgórski wraz z kościołem św. Józefa (jednym z najpiękniejszych w Krakowie), robiący wrażenie Plac Bohaterów Getta (a na nim wymowny pomnik składający się z 33 metalowych krzeseł, symbolizujący tragedię wysiedlanych mieszkańców krakowskiego getta), Dom Modlitwy Zuchera, zabytkowy kościół św. Benedykta oraz bardzo oryginalną atrakcję – kolorowe schody na ul. Tatrzańskiej. Tym, którzy interesują się historią z pewnością warto polecić wizytę na terenie dawnego obozu pracy Kraków - Płaszów, później przekształconego w obóz koncentracyjny. Dziś zobaczyć można tu m.in. „Szary Dom” (w którego piwnicach mieszkający tu esesmani urządzili katownię), willę Goetha oraz Pomnik Ofiar Faszyzmu – zwany również „Pomnikiem Rozdartych Serc”. Opowieść o zabytkach Krakowa nie byłaby kompletna bez wizyty w Nowej Hucie – dzielnicy będącej niegdyś odrębnym miastem, zbudowanym dla robotników powstającej Huty im. Lenina. Poczuć można tu klimat okresu socrealistycznego, ale także zachwycić się przestrzenią, zielenią i ładem urbanistycznym.
 
Kraków i jego okolice to również wyjątkowe dwory, w których niegdyś mieszkali lub przebywali znamienici goście. Na szczególną uwagę zasługują: Dworek Białoprądnicki (dziś funkcjonuje tu Centrum Kultury), Dwór Jana Matejki Krzesławice (działa tu obecnie Muzeum Pamiątek po Hugonie Kołłątaju i Janie Matejce), Dwór Branice, Dwór Goszyce oraz Dwór Obronny Jakubowice. Warto zobaczyć Willę Decjusza, która stanowi jeden w piękniejszych przykładów renesansu w Polsce. Wzniesiona w XVI w przez Justusa Ludwika Decjusza na wzór włoskich rezydencji podmiejskich do XIX wieku była domem, w którym mieszkały znamienite rodziny, takie jak: Decjuszowie, a następnie m.in. Lubomirscy, Sanguszkowie, hrabiostwo Kuczkowscy czy księstwo Czartoryscy. Obecnie Instytut Kultury Willa Decjusza, nie tylko organizuje tu wydarzenia kulturalne, ale także otworzył pałacyk dla zwiedzających. W Willi można obejrzeć kolekcję obrazów z Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu oraz mebli z Muzeum Narodowego w Krakowie, podziwiać piękne orientalne kafle na willowej loggi, które sprowadziła księżna Marcelina Czartoryska. Interesujące posiadłości znajdują się również nieopodal pola bitwy w Racławicach, mowa tu m.in. o zabytkowych dworkach w Janowiczkach i Jabłonowym Sadzie. Warto wspomnieć też o zamkach i zabytkach obronnych, bo i tych w bliskim sąsiedztwie Krakowa nie brakuje, np. Zespół Pałacowo-Parkowy Kraków Prokocim, Zamek Królewski w Niepołomicach czy Zamek na Mirowie w Książu Wielkim. Miłośnikom zwiedzania obwarowań polecamy forty: Grębałów, Kosocice, Krzesławice, Prokocim, Rajsko, Tonie oraz Wawel. Jednym z najważniejszych tego typu zabytków są obronne mury miejskie Starego Miasta (które niegdyś otaczały całe miasto). Do dziś zachował się ich niewielki odcinek, obejmujący m.in. baszty, Bramę Floriańską oraz charakterystyczny Barbakan, wzniesiony w 1499 roku. 

Jedną z ciekawych atrakcji Krakowa są kopce, z których podziwiać można panoramę miasta. Należy wyróżnić tu Kopiec Kościuszki, położony nieopodal kamieniołomu Liban Kopiec Krakusa, najwyższy w Polsce Kopiec Piłsudskiego oraz znajdujący się w Nowej Hucie Kopiec Wandy.

Kraków i okolice - przyroda

Kraków nie zawiedzie osób ceniących odpoczynek na łonie natury. W mieście znajduje się 5 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni ok. 50 ha. Są to: Bielańskie Skałki, Bonarka, Panieńskie Skały, Skałki Przegorzalskie oraz Skołczanka. Na terenie Krakowa dostępne są również fragmenty parków krajobrazowych: Bielańsko-Tynieckiego (aż 66% parku leży w granicach miasta, w tym Lasek Wolski), Tenczyńskiego oraz Dolinek Krakowskich, a nieopodal miasta m.in. Dłubniański Park Krajobrazowy.

Na terenie miasta lub w jego okolicy wyróżnić można liczne użytki ekologiczne: uroczysko w Rząsce, Łąki Nowohuckie, Staw Dąbski, Dolina Prądnika, Staw przy ul. Kaczeńcowej, Rozlewisko potoku Rzewnego, Uroczysko Kowadza oraz las w Witkowicach. Ich celem jest ochrona ekosystemu, w tym zagrożonych gatunków zwierząt i roślin. 

W samym Krakowie znajdują się 43 parki o łącznej powierzchni niemal 400 ha! Mieszkańcy najchętniej wypoczywają w Parku Jordana, Parku Krowoderskim oraz Parku im. Tadeusza Kościuszki. Jednym z najlepszych miejsc na spacer jest trasa wzdłuż Plant – założonego w latach 1822-1830 parku miejskiego „otulającego” Stare Miasto. Dużą popularnością cieszą się (szczególnie latem) Bulwary Wiślane.
 
Warto wspomnieć również o terenach przyrodniczych znajdujących się poza granicami miasta. W przeciwieństwie do górzystego południa, obszary północnej Małopolski cechują się łagodnymi wzniesieniami, dużą ilością łąk i pól. Jest to najbardziej „rolniczy” region województwa. Na Wyżynie Miechowskiej spotkać można rzadkie gatunki roślin i zwierząt. Turyści przyjeżdżają tu przede wszystkim po to, by podziwiać unikalne na skalę europejską kwietne murawy kserotermiczne złożone z urokliwych storczyków – co roku odbywa się tutaj „Święto Storczyka”. Drugim ważnym obszarem jest Puszcza Niepołomicka – kompleks leśny, w którym mieści się 6 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 94 ha. Turystów zachęcają do odwiedzin nie tylko wspaniałe okazy fauny i flory (w puszczy działa ośrodek hodowli żubrów), ale również liczne ścieżki leśne (w tym ścieżka edukacyjna) oraz ścieżka rowerowa Niepołomice - Szarów.


 
Pobierz bezpłatną aplikację VisitMałopolska
 
Android
Apple iOS
Windows Phone
<
>
   

Powiązane treści